Trendrapport 2020: Kwetsbare groepen op de Vlaamse arbeidsmarkt

Het Vlaamse arbeidsmarktbeleid heeft de ambitie om meer mensen aan het werk te krijgen en zo de algemene werkzaamheidsgraad te verhogen. Om aansluiting te vinden bij de Europese top is het belangrijk om elk talent in Vlaanderen te benutten, ook personen uit kwetsbare groepen die doorgaans een lagere werkzaamheidsgraad kennen. In samenwerking met het Vlaams Departement Werk en Sociale Economie publiceert het Steunpunt Werk een nieuw rapport waarin de arbeidsmarktpositie van diverse kwetsbare groepen op de Vlaamse arbeidsmarkt beschreven en geanalyseerd wordt. Meer bepaald gaat het over personen met een migratieachtergrond, jongeren en NEET-jongeren, kortgeschoolden, 55-plussers, personen met een arbeidshandicap en de niet-beroepsactieve arbeidsreserve.

Dit rapport schetst per groep de arbeidsmarktpositie aan de hand van hun werkzaamheidsgraad, werkloosheidsgraad, uitstroom naar werk en hun opleidingsdeelname. Waar relevant, gaan we ook dieper in op bepaalde eigenheden. Bij de personen met een arbeidshandicap bijvoorbeeld komt de verdeling naar deeltijds en voltijds werken aan bod en bij de arbeidsreserve wordt de potentiële werkzaamheidsgraad berekend. Er gaat bovendien ook aandacht naar de socio-demografische kenmerken van elke groep zodat we een goed zicht krijgen op wie de mensen in deze kwetsbare groepen juist zijn.

De resultaten uit het trendrapport zijn gebaseerd op cijfers die starten, waar mogelijk, in 2008 en lopen tot en met 2019. Zo komt de sterke tewerkstellingsgroei van de periode 2017-2019 naar voren uit de evolutie van de besproken indicatoren, net als de financieel-economische crisissen van 2008-2009 en 2012-2013. De cijfers tonen aan dat veel van deze groepen erg crisis- en conjunctuurgevoelig zijn, en dus ook een verhoogd werkloosheidsrisico lopen door de COVID-19-crisis. Tegelijkertijd stellen we ook vast dat er, ondanks de kloof tussen de lage arbeidsdeelname van deze groepen en de hoge deelname van de rest van de bevolking, op verschillende domeinen vooruitgang is geboekt om die kloof te dichten. Zo nam onder andere de werkzaamheidsgraad van personen met een migratieachtergrond toe, keerde de dalende trend in de werkzaamheidsgraad van jongeren dankzij de versoepeling van de regels omtrent studentenarbeid en vonden steeds meer 55-plussers hun weg (terug) naar de arbeidsmarkt.