Geen opleiding noch werk in tijden van (post-)COVID-19: een analyse van NEET-jongeren in Vlaanderen

De Vlaamse beleidsnota Werk en Sociale Economie (2019-2024) zet sterk in op het beter inzetten van het arbeidspotentieel van niet-beroepsactieven. Bij de NEET-groep, jongeren die niet werken en geen onderwijs, opleiding of training volgen, gaat nog heel wat onontgonnen talent schuil. Deze groep wordt dan ook naar voren geschoven als belangrijke deelpopulatie. Tot de NEET-groep behoren is een indicatie van kwetsbaarheid die op lange termijn gevolgen kan hebben: jongeren die voor een langere periode noch werken noch een opleiding volgen, zijn ook in hun latere levensfases vaker werkloos of niet-beroepsactief. Jongeren in het algemeen en meer specifiek NEET-jongeren worden doorgaans gekenmerkt door een grote conjunctuurgevoeligheid, maar ondanks de turbulente periode van de COVID-19-pandemie werd deze groep in 2022 opnieuw kleiner in aantal en aandeel. Het aandeel NEET-jongeren zet zo de neerwaartse trend van de afgelopen jaren verder. Dat concluderen we op basis van cijfers uit de Enquête naar de Arbeidskrachten (EAK), de Belgische variant van de Europese Labour Force Survey (LFS). In Vlaanderen zijn er in 2022 ongeveer 73 000 jongeren tussen 15 en 29 jaar, van wie ruim 36 000 tussen de 15 en 24 jaar, die zich in een NEET-situatie bevinden. Dat komt overeen met een NEET-ratio van respectievelijk 6,4% en 4,9%, wat een laagterecord is in historisch perspectief en tot de laagste ratio’s behoort in Europees perspectief. De arbeidsmarktpositie van NEET-jongeren blijft weliswaar precair, zeker omdat meer kwetsbare arbeidsmarktprofielen (zoals jongeren geboren buiten de EU, kortgeschoolden en jongeren die hinder ervaren door een aandoening, handicap of ziekte) nog steeds oververtegenwoordigd zijn binnen de NEET-groep en ook een grotere afstand tot de arbeidsmarkt laten optekenen. Ondanks het positieve nieuws van de gedaalde NEET-ratio in Vlaanderen, merken we in onze analyse dat het aandeel NEET-jongeren met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt is toegenomen. Het blijft daarom belangrijk om deze NEET-jongeren verder op te volgen en te begeleiden richting een duurzame positie in de samenleving.