Naar actieve en duurzame loopbanen via een leer- en loopbaanoffensief. Aanbevelingen vanuit de Vlaamse arbeidsmarktexpertengroep

Na het eerste anderhalf jaar van de COVID-19-pandemie, kondigt zich op de Vlaamse arbeidsmarkt een nieuwe periode aan. Een periode van heropleving, waarbij verschillende sectoren (opnieuw) een sterke nood aan personeel ervaren. De demografische evolutie in Vlaanderen zorgt daarbij voor een structurele druk de komende jaren. De werkende bevolking vergrijst aan een snel tempo en stroomt uit de arbeidsmarkt. De instroom van jongeren is onvoldoende om deze uitstroom te compenseren. De vervangingsvraag van 55-plussers piekt in de periode 2019-2029 naar 77 000 Vlamingen op jaarbasis die de arbeidsmarkt verlaten en vervangen dienen te worden (prognosemodel Steunpunt Werk, 2021). Dat zal niet noodzakelijk in dezelfde jobs zijn, aangezien het takenpakket van vele jobs stelselmatig verder wijzigt onder invloed van digitalisering, robotisering, klimaattransitie, … In ons tweede advies als Vlaamse arbeidsmarktexpertengroep, bekijken we hoe een leer- en loopbaanoffensief kan helpen om wat mensen kennen en kunnen beter te laten aansluiten op wat werkgevers zoeken. We wijzen op de veranderingen die we daarvoor nodig achten op vlak van beleid, organisatie en bestuur. In deze bijdrage gaan we in op een deelaspect van dat uitgebreider rapport en focussen we op de specifieke adviezen om via een leer-en loopbaanoffensief de nodige loopbaanactie te creëren. Zo willen we de mismatch tussen vraag en aanbod helpen verbeteren. Enerzijds willen we dat burgers en organisaties zich beter kunnen positioneren ten aanzien van de arbeidsmarkt en de organisatie. Hiertoe adviseren we de ontwikkeling van een competentieportefeuille, -prognoses en -checks. Naast het helpen positioneren van burgers en organisaties, willen we dat ze ook georiënteerd worden naar het ondernemen van actie die hun loopbaan en inzetbaarheid ten goede komt. We doen daartoe suggesties rond de uitbouw van aanbevelingssystemen voor opleidingen en loopbaanstappen. Ten slotte pleiten we voor een centrale rol van loopbaanbegeleiding, maar die sterker responsief en preventief wordt uitgewerkt en een sterkere verankering kent met de competentieprognoses en opleidingsaanbevelingen.