Werk en vorming tijdens de asielopvang: een eerste inkijk

Verzoekers om internationale bescherming mogen tijdens hun verblijf in de asielopvang onder bepaalde voorwaarden een vorming volgen en werken. Hierdoor kunnen zij al werken aan hun arbeidsmarktcompetenties en kennismaken met de arbeidsmarkt in wat vaak als een ‘wachtperiode’ wordt ervaren. Er is echter weinig geweten over wat er binnen de opvangcentra gebeurt op het vlak van werk en vorming en wat de ervaringen en behoeften zijn van de verzoekers zelf tijdens de opvangperiode. Daarom zijn we ten eerste nagegaan wat de verschillende opvanginitiatieven doen inzake werk en vorming en welke eventuele drempels hierbij worden ervaren. Daarnaast werd ook onderzocht wat de wensen en behoeften zijn van verzoekers op het vlak van werk en vorming. Hiervoor werden verschillende onderzoeksmethoden gehanteerd, zoals: verkennende focusgroepen met medewerkers van collectieve opvangcentra en lokale opvanginitiatieven, een korte survey bij medewerkers van collectieve opvangcentra en interviews met bewoners van collectieve opvangcentra. Hieruit is gebleken dat collectieve opvangcentra positiever tegenover werk staan dan lokale opvanginitiatieven en ook meer ondernemen op dat vlak. Tussen collectieve centra onderling en ook soms binnen centra verschilt de mate van begeleiding naar werk en vorming echter sterk. Bovendien heeft niet iedere verzoeker dezelfde mate van begeleiding nodig. Drempels die verzoekers ervaren in het kader van werk of vorming zijn onder meer hun beperkte mobiliteit in combinatie met de vaak afgelegen ligging van opvangcentra, terughoudendheid bij werkgevers om verzoekers aan te werven, de kostprijs van een professionele opleiding en de omstandigheden in collectieve opvangcentra. Uit de resultaten leiden we af dat opleiding en werk verder ondersteund kunnen worden door in ieder centrum een vaste verantwoordelijke voor werk en vorming aan te stellen en ook door een aantal logistieke aanpassingen in de centra te doen die werk of het volgen van een vorming kunnen faciliteren. Ook een aanpassing van de huidige bijdrageregeling dringt zich op.