Werkloosheidsuitkeringen voor jongeren schrappen. Sneller afgestudeerd en aan het werk?

De meeste jongeren die na hun studies geen werk vinden, hebben één jaar na het beëindigen van hun studies recht op een werkloosheidsuitkering, de zogenaamde inschakelingsuitkering. Bij haar aantreden eind 2014 schafte de regering-Michel het recht op deze uitkering af voor twee groepen: ten eerste voor jongeren ouder dan 25 jaar en ten tweede voor jongeren die nog geen 21 jaar oud zijn en geen diploma middelbaar onderwijs kunnen voorleggen. De regering deed dit omdat ze ervan uitging dat het schrappen van deze uitkering jongeren ertoe aanzet om harder te zoeken naar werk, maar ook om beter hun best te doen op school en niet vroegtijdig de school te verlaten. Was dit een juiste veronderstelling? Dit artikel vat de bevindingen van wetenschappelijk onderzoek hiernaar samen (Cockx et al., 2019, 2020, 2022). Het antwoord in een notendop: hooggeschoolden verwerven sneller hun diploma en vinden sneller een baan, maar dit gaat om jobs van heel korte duur. Voor kortgeschoolden had de hervorming geen enkel statistisch significant effect, niet op tewerkstelling, noch op onderwijsresultaten. Deze resultaten doen vragen rijzen over de effectiviteit van financiële incentives om jongeren aan te sporen om de nodige kwalificaties te verwerven voor de arbeidsmarkt, of om werk te zoeken en te aanvaarden. Hieruit kunnen we ook lessen trekken over de manier waarop we best de huidige krapte op de arbeidsmarkt bestrijden.