Ga verder naar de inhoud

Schoolverlaterprojecties

Met het prospectief arbeidsmarktonderzoek vanuit het Steunpunt Werk geven we inzicht in te verwachten vraag- en aanbodevoluties op de Vlaamse arbeidsmarkt. We helpen zo om toekomstige krapteproblematieken en mismatch op de arbeidsmarkt in kaart te brengen. Burgers, organisaties en beleidsmakers worden zo beter geïnformeerd over toekomstige arbeidsmarktevoluties en kunnen er beter op anticiperen. Een belangrijke bouwsteen binnen dit onderzoek is de ontwikkeling van scenariogebaseerde schoolverlaterprojecties, waarbij we de toekomstige arbeidsmarktinstroom van schoolverlaters per studieniveau of per studierichting willen schatten. Schoolverlaters zijn een belangrijk segment van het arbeidsaanbod. Via de schoolverlaterprojecties analyseren we hoe deze groep de komende jaren zal evolueren. We hebben daarbij specifieke aandacht voor de evolutie van sterk gegeerde profielen zoals schoolverlaters met STEM-vaardigheden of zorgkwalificaties.

Onze methodologie

Onze schoolverlaterprojecties zijn nog in volle ontwikkeling. Een eerste belangrijk fase in deze ontwikkeling is het uitwerken van een sterke theoretische basis en daarbij bijpassende methodologie. De voorbije jaren hebben we deze op punt gezet. We brachten daarbij in kaart welke type data we in Vlaanderen kunnen inzetten om een goed model van schoolverlaterprojecties mee te kunnen uitbouwen. We zullen ons zo focussen op twee administratieve bronnen die jaarlijks geüpdatet worden: enerzijds de bevolkingsvooruitzichten van het Federale Planbureau en anderzijds de schoolverlatersdata van de VDAB.

Met de data van de VDAB vatten we alle schoolverlaters die gekend zijn bij een Vlaamse onderwijsinstelling. Door deze gedetailleerde data te koppelen (op het niveau van leeftijd en geslacht) aan de bevolkingsprognoses van het Planbureau willen we tot projecties komen van het aantal schoolverlaters per studieniveau. Deze zullen we enerzijds verder opsplitsen naar meer gedetailleerde studiegebieden en -richtingen en zullen we anderzijds aggregeren naar scholingsniveaus (kort-, midden- en hooggeschoold). We willen ook aparte aggregaties maken waarbij de schoolverlaters uit zorg- en STEM-studierichtingen gebundeld worden. Op die manier kunnen we in de toekomst rapporteren over STEM- en zorgopleidingen, twee inhoudelijke domeinen waar er een sterke arbeidsvraag voor is. Door dit bottom-up op te bouwen, kunnen we hierbij steeds teruggrijpen naar de achterliggende, meer gedetailleerde cijfers, zoals die van de verschillende studierichtingen die onder STEM vallen.

Ons basismodel zal vertrekken van de gemiddelden die in de historische reeksen geobserveerd worden en houdt deze constant over de (toekomstige) tijd. Om evenwel projecties te verkrijgen die niet louter door de demografische prognoses van het Planbureau worden gestuurd – en voor de rest de gemiddelde verdelingen van het verleden repliceren – is het nodig om ook historische trends te ontwaren in de schoolverlatersdata. We hebben stilaan een voldoende lange tijdreeks van schoolverlaters, zodat het in de toekomst mogelijk zal worden om een analyse te maken van de studiegebieden en -richtingen die aan populariteit winnen dan wel verliezen. Op die manier willen we ook scenario’s uitwerken die nagaan wat de effecten zullen zijn als de trendmatige stijging van het aantal schoolverlaters uit STEM-richtingen zich nog een aantal jaar verder zet. Of wat het effect kan zijn van een toekomstige stijging of daling van de gemiddelde intredeleeftijd op de arbeidsmarkt (door al dan niet langer te studeren). Op deze wijze capteren we ook andere dan demografische evoluties.

Verdere timing

De theoretische en methodologische basis van het model staan vandaag op punt. We starten nu de volgende fase op van de technische uitwerking. Eens die afgerond is, beogen we om in de loop van 2024 een gebruikerstool op te stellen die de resultaten volgens de vooropgestelde scenario’s inzichtelijk kan weergeven. Hierbij voorzien we eveneens methodologische duiding en een inhoudelijke rapportering over de uitkomsten.

Bouwsteen voor arbeidsmarktprojectiemodel

De schoolverlaterprojecties staan op zichzelf, maar ze zullen ook dienen als input in het geïntegreerd arbeidsmarktprojectiemodel dat nog volop in ontwikkeling is. Daar zijn ze een van de componenten die trachten de aanbodzijde van de arbeidsmarkt in kaart te brengen, dewelke geconfronteerd wordt met cijfers die de vraagzijde inschatten, om zo potentiële mismatches op sectorniveau te kunnen signaleren. Daartoe zullen we de schoolverlaterprojecties die we hebben op het niveau van de studiegebieden of -richtingen, moeten linken aan de sectoren. In een latere fase zullen er mismatches op het niveau van beroepen en eventueel ook competenties uit het model vloeien.

Andere interessante thema's

Sectorprojecties

Hoe evolueren de aanwervingsbehoefte en vergrijzing in de sectoren in de toekomst?

Meer lezen

Geïntegreerd arbeidsmarktprojectiemodel

Hoe evolueren de vraag en het aanbod van arbeidskrachten in de toekomst? Welke mismatches kunnen er in de toekomst zijn op de arbeidsmarkt?

Meer lezen

Mismatch

Hoe verhouden de vraag en het aanbod op de arbeidsmarkt zich?

Meer lezen