Sectorprojecties
Met het sectorprojectiemodel trachten we zicht te krijgen op de toekomstige aanwervingsbehoefte en vergrijzing in een sector. We vertrekken daarbij van historische sectorale tewerkstellingsreeksen (2014-2023) en 'projecteren' deze naar de toekomst (2024-2030). Deze analyses ondersteunen sectoren bij het uitstippelen van een anticiperend beleid waarbij bijvoorbeeld aandacht kan gaan naar een versterking van het retentiebeleid of een uitbreiding van het opleidingsaanbod in functie van de vastgestelde aanwervingsbehoeften. Aan de hand van benchmarks kan een sector ook inschatten hoe ze zich verhoudt ten opzichte van de globale Vlaamse arbeidsmarkt en andere sectoren of sectorgroepen.
Sarah Vansteenkiste
Aanwervingsbehoefte en vergrijzing
In ons model bestaat de aanwervingsbehoefte enerzijds doordat er een groei kan zijn in het aantal werknemers in de sector (de uitbreidingsvraag) en anderzijds uit de ‘vraag’ die ontstaat doordat werknemers de sector uitstromen en een vervangingsbehoefte creëren (de vervangingsvraag). Doordat we gebruik mogen maken van de data van het Dynam-project, kunnen we deze uitstroom zeer breed bekijken. Deze kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van pensionering, ontslag, sterfte of migratie, maar eveneens van jobmobiliteit, waarbij ook intrasectorale bewegingen worden meegeteld.
Voorlopig bekijken we in ons model de uitstroom van werknemers louter vanuit het perspectief van de werkgever, wat we het microperspectief noemen. Als een werknemer een werkgever verlaat in een bepaalde sector, en er een nood aan vervanging creëert, leidt dit in de huidige versie van ons model steeds tot een vervangingsvraag en dus ook aanwervingsbehoefte op sectorniveau. We kunnen omwille van voorlopige datarestricties geen rekening houden met de richting van de uitstroom. In de toekomst kunnen we meer gedetailleerde uitstroomgegevens verkrijgen dankzij een verdere integratie van gegevens uit het Dynam-project. Dit zal ons een verfijnder zicht geven. Zo zullen we een onderscheid kunnen maken tussen uitstroom naar een nieuwe job binnen dezelfde sector, uitstroom naar een nieuwe job in een andere sector en uitstroom naar werkloosheid of niet-beroepsactiviteit. Op die manier kunnen we naast het micro- ook een mesoperspectief aanbieden. Dit is het perspectief van de sector, waar we bijvoorbeeld enkel rekening houden met vervangingen die nodig zijn van werknemers die effectief de sector verlaten. Veranderingen van werkgever binnen eenzelfde sector zouden we vanuit dat perspectief dan niet als een vervanging beschouwen, zoals ook de methodologie is in de beroepenprojecties. Dat zal nog meer interessante inzichten geven.
In het GAP-seminarie dat we op 27/05/2024 organiseerden, stelden we de nieuwste resultaten van onze sectorprojecties voor. Het werd daarin duidelijk dat quasi alle besproken sectoren zich aan een stijgende aanwervingsbehoefte kunnen verwachten. Zeker in de zakelijke en maatschappelijke dienstverlening projecteren we hoge aantallen. Relatief gezien, afgezet tegen de sectorale tewerkstelling, is horeca en toerisme evenwel de sector met de hoogste aanwervingsbehoefte.
Eerder brachten we in de Over.Werk-editie van juni 2022 een bijdrage met meer duiding over ons sectorprojectiemodel en een analyse van de eruit voortvloeiende resultaten.
Interactieve toepassing
Voor het raadplegen van de gegevens hebben we ook een interactieve toepassing (in Excel) ontwikkeld. Daarin kan een bepaalde sector worden geselecteerd, waarna alle resultaten voor die sector worden weergegeven. We hanteren daarbij twee verschillende sectorale afbakeningen. De analyses gebeuren ofwel op het niveau van een economische sector (op NACE 2-digitniveau), ofwel op het niveau van een paritair comité. Momenteel bieden we evenwel enkel projecties voor de NACE-sectoren aan. Tegen de zomer van 2024 zullen er ook weer projecties voor paritaire comités beschikbaar zijn.
Bouwsteen voor competentieprognoses
De sectorprojecties zullen ook dienen als input in het geïntegreerd arbeidsmarktprojectiemodel dat nog volop in ontwikkeling is. Daar zullen ze zorgen voor het in kaart brengen van de vraagzijde van de arbeidsmarkt, dewelke geconfronteerd wordt met cijfers die de aanbodzijde inschatten, om zo potentiële mismatches op sectorniveau te kunnen signaleren. In een latere fase zullen er mismatches op het niveau van beroepen en competenties uit het model vloeien.
Andere interessante thema's
Geïntegreerd arbeidsmarktprojectiemodel
Hoe evolueren de vraag en het aanbod van arbeidskrachten in de toekomst? Welke mismatches kunnen er in de toekomst zijn op de arbeidsmarkt?
Schoolverlatersprojecties
Hoe evolueert de instroom van schoolverlaters op de arbeidsmarkt in de toekomst?