Personen in ziekte, invaliditeit of met handicap
Na jaren van gestage groei stabiliseert de omvang van de groep personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap de voorbije jaren op een relatief hoog niveau, met een lichte krimp in de voorbije twee jaren. Mede hierdoor kwam deze groep, samen met andere kwetsbare groepen, centraal te staan in het Vlaamse arbeidsmarktbeleid. De Vlaamse Regering neemt het initiatief om via re-integratie en progressieve tewerkstelling meer mensen uit deze groep (opnieuw) aan het werk te krijgen. Aldus maakt deze groep een belangrijk deel uit van de arbeidsreserve in Vlaanderen. Vanuit dit beleidsperspectief en vanuit onze inclusieve kijk op arbeid volgen we de arbeidsmarktpositie van personen uit deze groep van nabij op. Als Steunpunt Werk monitoren en analyseren we de arbeidsmarktpositie van personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap op basis van twee bronnen: de Enquête naar de Arbeidskrachten (EAK) en administratieve gegevens uit het Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming.
Sarah Vansteenkiste
Bijna 1 op 2 personen in ziekte of met handicap aan het werk
Op basis van de EAK ervaarden in 2023 13,6% van de 15- tot 64-jarigen in het Vlaams Gewest hinder in hun dagelijkse bezigheden (op het werk of daarbuiten) ten gevolge van een handicap, een langdurige aandoening of langdurige ziekte. In absolute aantallen ging het in 2023 om ongeveer 580 000 personen. Het aandeel en het aantal personen die in de bevraging aangeven deze hinder te ervaren, bevinden zich sinds 2017 op hetzelfde, relatief hoge niveau, na een toename in de jaren voordien. In de voorbije twee jaren stellen we een lichte krimp vast in de omvang van deze groep.
Het aandeel werkenden bij personen met hinder door een handicap, aandoening of ziekte (20-64 jaar) bedroeg in 2023 47,3%. Het verschil met de gehele groep van 20- tot 64-jarigen (76,8%) is aanzienlijk: de kloof in werkzaamheid bedraagt maar liefst 29,5 procentpunt. De werkzaamheidsgraden, voor heel België en voor de gewesten, zijn terug te vinden op de cijferpagina met de werkzaamheidsgraad van personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap.
Die kwetsbare positie van personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap komt ook uitvoerig aan bod in het Trendrapport ‘Kwetsbare groepen op de Vlaamse arbeidsmarkt’, dat het Steunpunt Werk in samenwerking met het Departement Werk en Sociale Economie publiceert. Dit jaarlijkse rapport schetst de arbeidsmarktpositie van verschillende groepen, waaronder die van personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap, aan de hand van hun werkzaamheidsgraad, werkloosheidsgraad, transities van werkloosheid naar werk en hun opleidingsdeelname. Waar relevant worden de cijfers ook wat meer in de diepte geanalyseerd. Bij personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap ligt de focus onder andere op de verschillen in werkzaamheidsgraad naar socio-demografische kenmerken, het aandeel dat deeltijds of tijdelijk werk verricht en de inschrijving bij RVA of VDAB. Met behulp van socio-demografische kenmerken wordt de samenstelling van de personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap in kaart gebracht.
Personen in ziekte, invaliditeit of met handicap in kaart op basis van administratieve gegevens
In de nabije toekomst zullen we de arbeidsmarktpositie van personen in ziekte, invaliditeit of met een handicap en hun bewegingen op de arbeidsmarkt ook monitoren via de administratieve gegevens afkomstig van het Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming (DWH AM&SB) van de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid. Deze administratieve gegevens zullen ons toelaten onze blik scherper te stellen door in te zoomen op de verschillende uitkeringsstelsels waarin ‘arbeidsongeschikten’ zich bevinden zoals primaire arbeidsongeschiktheid, invaliditeit of een tegemoetkoming door handicap. Ook de situaties waarbij meerdere relevante statuten met elkaar worden gecombineerd, bijvoorbeeld een werknemer die niet langer (voltijds) werkt en een invaliditeitsuitkering ontvangt, zullen vervat zitten in deze analyses.
Andere interessante thema's
Arbeidsreserve
Waar vinden we nog arbeidskrachten?
Mobiliteit tussen arbeidsmarktstatuten
Wat zijn de bewegingen tussen de verschillende arbeidsmarktposities werkend, werkloos en niet-beroepsactief?
Kwetsbare groepen
Hoe positioneren kwetsbare groepen zich op de arbeidsmarkt?